Người dưới 18 tuổi gây thiệt hại thì bồi thường như thế nào?

NGƯỜI DƯỚI 18 TUỔI GÂY THIỆT HẠI THÌ BỒI THƯỜNG NHƯ THẾ NÀO?

Bộ luật dân sự 2015 quy định, Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác. Như vậy, trường hợp người chưa thành niên gây ra thiệt hại thì giải quyết bồi thường như thế nào?

1. Căn cứ phát sinh bồi thường thiệt hại

Trách nhiệm BTTH chỉ phát sinh khi có các căn cứ sau đây:

(i) Có hành vi trái pháp luật xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, uy tín, nhân phẩm, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác. Theo đó, hành vi là toàn bộ những phản ứng, cách ứng xử biểu hiện ra bên ngoài của một người trong hoàn cảnh cụ thể. Xâm phạm là động đến quyền lợi người khác. Hành vi gây thiệt hại có thể tồn tại dưới dạng hành động hoặc không hành động, đồng thời có thể là hành vi vi phạm pháp luật dân sự, hình sự, hành chính…

(ii) Có thiệt hại thực tế xảy ra: Muốn áp dụng trách nhiệm BTTH, chắc chắn phải xem xét và xác định thiệt hại thực tế. Thiệt hại là bị mất mát hay tổn thất về người, của cải vật chất hoặc tinh thần và thiệt hại tồn tại khách quan trên thực tế.

(iii) Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật và thiệt hại thực tế: Đây là mối quan hệ không phụ thuộc vào ý chí chủ quan của con người. Hành vi trái pháp luật là nguyên nhân gây ra thiệt hại và thiệt hại là hệ quả của việc thực hiện hành vi trái pháp luật đó. Không thể có thiệt hại nếu không có hành vi gây thiệt hại.

2. Xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại do người chưa 18 tuổi gây ra

Căn cứ theo Điều 586 Bộ luật Dân sự 2015 thì người từ đủ mười tám tuổi trở lên gây thiệt hại thì phải tự bồi thường. Trường hợp gây thiệt hại khi chưa đủ 18 tuổi thì xác định bồi thường như sau:

Trường hợp từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi

Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi gây thiệt hại thì phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ tài sản để bồi thường thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình.

Trường hợp chưa đủ 15 tuổi

– Người chưa đủ mười lăm tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại; nếu tài sản của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có tài sản riêng thì lấy tài sản đó để bồi thường phần còn thiếu.

– Người chưa đủ mười lăm tuổi trong thời gian trường học trực tiếp quản lý mà gây thiệt hại thì trường học phải bồi thường thiệt hại xảy ra. Trường hợp trường học, bệnh viện, pháp nhân khác chứng minh được mình không có lỗi trong quản lý thì không phải bồi thường. Lúc này việc bồi thường sẽ do cha, mẹ, người giám hộ của người chưa đủ mười lăm tuổi phải bồi thường.

Trường hợp Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi gây thiệt hại mà có người giám hộ

Trường hợp Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi gây thiệt hại mà có người giám hộ thì người giám hộ đó được dùng tài sản của người được giám hộ để bồi thường; nếu người được giám hộ không có tài sản hoặc không đủ tài sản để bồi thường thì người giám hộ phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu người giám hộ chứng minh được mình không có lỗi trong việc giám hộ thì không phải lấy tài sản của mình để bồi thường

Người mất năng lực hành vi dân sự gây thiệt hại cho người khác trong thời gian bệnh viện, pháp nhân khác trực tiếp quản lý thì bệnh viện, pháp nhân khác phải bồi thường thiệt hại xảy ra. Trường hợp trường học, bệnh viện, pháp nhân khác chứng minh được mình không có lỗi trong quản lý thì không phải bồi thường. Lúc này việc bồi thường sẽ do cha, mẹ, người giám hộ của người mất năng lực hành vi dân sự phải bồi thường.

3. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại

a) Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

b) Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.

c) Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường.

d) Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.

đ) Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình.

Như vậy, trường hợp thiệt hại do trẻ chưa thành niên gây thiệt hại mà thiệt hay quá lớn so với khả năng kinh tế của ba, mẹ hoặc người giám hộ (là những người chịu trách nhiệm bồi thường tùy từng trường hợp) và bản thân người gây thiệt thì có thể được giảm mức bồi thường.

4. Xác định thiệt hại xảy ra

Tùy từng trường hợp mà thiệt hại xảy ra có thể về thể chất, vật chất hoạt tinh thần, cụ thể:

Nếu thiệt hại về tài sản: Thiệt hại phải bồi thường bao gồm tài sản bị mất, hủy hoại hoặc hư hỏng, lợi ích gắn với việc sử dụng, khai thác tài sản bị mất, bị giảm sút, chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế và khắc phục thiệt hại, các thiệt hại khác như hoa lợi, lợi tức chắc chắn thu được…

Nếu thiệt hại về sức khỏe: Việc bồi thường sẽ dựa trên các chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và các chức năng bị mất, bị giảm sút, thiệt hại do thu nhập thực tế bị mất hoặc giảm sút, chi phí của người chăm sóc, tổn thất tinh thần và thiệt hại khác.

Nếu thiệt hại về tính mạng: Việc bồi thường sẽ căn cứ vào các chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, cứu chữa trước khi chết, tổn thất tinh thần, tiền cấp dưỡng, thiệt hại khác.

Nếu thiệt hại về tinh thần (Thiệt hại danh dự, nhân phẩm, uy tín): Thì việc bồi thường sẽ dựa trên các chi phí hợp lý để khắc phục thiệt hại 9thu hồi ấn phẩm, thu thập tài liệu, chứng cứ…); thu nhập thực tế bị giảm sút hoặc bị mất, tổn thất tinh thần và thiệt hại khác.

KHUYẾN NGHỊ CỦA LUẬT 3S:

[1] Đây là Bài viết khái quát chung về vấn đề pháp lý mà quý Khách hàng, độc giả của Luật 3S đang quan tâm, không phải ý kiến pháp lý nhằm giải quyết trực tiếp các vấn đề pháp lý của từng Khách hàng. Do đó, bài viết này không xác lập quan hệ Khách hàng – Luật sư, và không hình thành các nghĩa vụ pháp lý của chúng tôi với quý Khách hàng.

[2] Nội dung bài viết được xây dựng dựa trên cơ sở pháp lý là các quy định pháp luật có hiệu lực ngay tại thời điểm công bố thông tin, đồng thời bài viết có thể sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy (nếu có). Tuy nhiên, lưu ý về hiệu lực văn bản pháp luật được trích dẫn trong bài viết có thể đã thay đổi hoặc hết hiệu lực tại thời điểm hiện tại mà mọi người đọc được bài viết này. Do đó, cần kiểm tra tính hiệu lực của văn bản pháp luật trước khi áp dụng để giải quyết các vấn đề pháp lý của mình hoặc liên hệ Luật 3S để được tư vấn giải đáp.

[3] Để được Luật sư, chuyên gia tại Luật 3S hỗ trợ tư vấn chi tiết, chuyên sâu, giải quyết cho từng trường hợp vướng mắc pháp lý cụ thể, quý Khách hàng vui lòng liên hệ Luật 3S theo thông tin sau: Hotline: 0363.38.34.38 (Zalo/Viber/Call/SMS) hoặc Email: info.luat3s@gmail.com

[4] Dịch vụ pháp lý tại Luật 3S:

Người dưới 18 tuổi gây thiệt hại thì bồi thường như thế nào?

29

Th12