Những điểm mới đáng chú ý của Luật BHXH có hiệu lực từ ngày 01/07/2025

NHỮNG ĐIỂM MỚI ĐÁNG CHÚ Ý CỦA LUẬT BHXH CÓ HIỆU LỰC TỪ NGÀY 01/07/2025                                                                    

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 11/11/2024 và sẽ chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025. Việc sửa đổi, bổ sung Luật BHXH 2014 lần này nhằm giải quyết những bất cập trong tổ chức thực hiện BHXH theo Luật hiện hành, bảo đảm quyền lợi tốt hơn cho người lao động, hướng đến mục tiêu an sinh bền vững, lâu dài.

Dưới đây là một số điểm mới đáng lưu ý đối với Luật BHXH 2024:

(1) Mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc

Theo Luật BHXH 2014, đối tượng tham gia BHXH bắt buộc chủ yếu là những người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ 01 tháng trở lên và một số chức danh quản lý có hưởng lương trong doanh nghiệp, hợp tác xã. Trong khi đó, Luật BHXH 2024 không chỉ giữ lại các đối tượng này mà còn mở rộng các đối tượng sau:

– Người lao động ký hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, kể cả trường hợp người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên.

– Người lao động làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất.

– Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật. kể cả không hưởng lương cũng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Luật cũ chỉ bắt buộc đóng BHXH cho người quản lý hưởng lương

– Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ.

– Người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam theo hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên với người sử dụng lao động tại Việt Nam, trừ các trường hợp sau: + Dichuyển trong nội bộ doanh nghiệp

+ Tại thời điểm giao kết hợp đồng lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu

+ Điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác

(2) Giảm thời gian tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống còn 15 năm

Luật BHXH 2024 quy định giảm thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống còn 15 năm, áp dụng cho cả  người lao động tham gia BHXH bắt buộc và người tham gia BHXH tự nguyện. Quy định này nhằm mở rộng khả năng tiếp cận chế độ hưu trí, khuyến khích người dân tham gia và duy trì tham gia BHXH, sẽ gia tăng cơ hội được hưởng lương hưu của nhiều người hơn, nhất là những người tham gia BHXH muộn.

(3) Thay đổi điều kiện rút bảo hiểm xã hội một lần

Đây là một trong những nội dung đáng chú ý được quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 70 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 về một trong các trường hợp được rút BHXH 01 lần. Cụ thể:

“đ) Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc mà cũng không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm;”

Theo đó, người lao động tham gia BHXH từ 01/7/2025 trở đi thì không được rút BHXH một lần nếu không thuộc các trường hợp được rút BHXH 1 lần sau:

– Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH

– Ra nước ngoài để định cư

– Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS…

– Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội trước ngày 01/7/2025, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc mà cũng không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm;

Điều này đồng nghĩa với việc, trường hợp người lao động tham gia BHXH 01 lần từ 01/7/2025 sau 12 tháng nghỉ việc, không tham gia BHXH và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì không được rút BHXH một lần nữa.

Người lao động không hưởng BHXH một lần mà bảo lưu thời gian đóng để tiếp tục tham gia thì có cơ hội được thụ hưởng các quyền lợi cao hơn như: Khi tiếp tục tham gia được hưởng các chế độ với mức hưởng cao hơn; được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn; trong thời gian hưởng lương hưu được quỹ BHXH đóng BHYT; được hưởng trợ cấp hàng tháng khi không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội; trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng được hưởng BHYT do ngân sách Nhà nước đảm bảo.

(4) “Mức tham chiếu” thay thế “lương cơ sở”

Theo Điều 7 Luật BHXH 2024, Mức tham chiếu là mức tiền do Chính phủ quyết định dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ bảo hiểm xã hội quy định trong Luật này. Mức tham chiếu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế, phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước và quỹ bảo hiểm xã hội. Khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu bằng mức lương cơ sở.

(5) Bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội

Trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định của Luật BHXH 2024 là loại hình BHXH do ngân sách Nhà nước bảo đảm, được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hằng tháng đối với người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng.

Trong đó, luật quy định rõ, công dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên (luật hiện hành là 80 tuổi) mà không có lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng thì được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Riêng với người thuộc hộ nghèo, cận nghèo thì điều kiện về tuổi giảm hơn, từ đủ 70 tuổi trở lên được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Việc hạ 5 tuổi, từ mức 80 tuổi hiện áp dụng xuống 75 tuổi, báo cáo đánh giá tác động, sẽ có thêm 1,2 triệu người cao tuổi không có lương hưu sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng (tính từ 1/7/2025, thời điểm luật mới có hiệu lực thi hành).

(6) Bổ sung cách tính mức hưởng lương hưu hằng tháng

Hiện nay, tỷ lệ lương hưu hằng tháng của người lao động đang được quy định tại Điều 56 Luật BHXH năm 2014 như sau:

Tuy nhiên, từ 01/7/2025, người lao động có 15 năm tham gia BHXH cũng sẽ được hưởng lương hưu nên Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã bổ sung thêm cách tính mức hưởng lương hưu với lao động nam có thời gian tham gia BHXH từ 15 năm đến dưới 20 năm tại điểm b Khoản 1 Điều 66 Luật BHXH năm 2024.

Theo đó, từ 01/7/2025, người lao động nghỉ hưu được hưởng mức lương hưu như sau:

(7) Thêm chế độ trợ cấp hằng tháng

Theo đó, công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu (chưa đủ 15 năm) và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (chưa đủ 75 tuổi), nếu không hưởng BHXH một lần và không bảo lưu mà có yêu cầu thì được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình.

Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được ngân sách Nhà nước đóng BHYT.

(8) Bổ sung chế độ thai sản khi tham gia BHXH tự nguyện

Theo đó, người tham gia BHXH tự nguyện đáp ứng đủ điều kiện theo quy định được hưởng trợ cấp thai sản với mức 2 triệu đồng cho mỗi con mới sinh, do ngân sách nhà nước bảo đảm, người lao động không phải đóng thêm so với quy định hiện hành.

Kết luận

Luật Bảo hiểm Xã hội 2024 mang đến nhiều thay đổi quan trọng, mở rộng đối tượng tham gia, tăng quyền lợi và tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động. Việc nắm rõ những điểm mới này sẽ giúp người lao động và người sử dụng lao động chủ động trong việc tham gia và thực hiện các chế độ BHXH, đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của mình.

KHUYẾN NGHỊ CỦA LUẬT 3S:

[1] Đây là Bài viết khái quát chung về vấn đề pháp lý mà quý Khách hàng, độc giả của Luật 3S đang quan tâm, không phải ý kiến pháp lý nhằm giải quyết trực tiếp các vấn đề pháp lý của từng Khách hàng. Do đó, bài viết này không xác lập quan hệ Khách hàng –  Luật sư, và không hình thành các nghĩa vụ pháp lý của chúng tôi với quý Khách hàng.

[2] Nội dung bài viết được xây dựng dựa trên cơ sở pháp lý là các quy định pháp luật có hiệu lực ngay tại thời điểm công bố thông tin, đồng thời bài viết có thể sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy (nếu có). Tuy nhiên, lưu ý về hiệu lực văn bản pháp luật được trích dẫn trong bài viết có thể đã thay đổi hoặc hết hiệu lực tại thời điểm hiện tại mà mọi người đọc được bài viết này. Do đó, cần kiểm tra tính hiệu lực của văn bản pháp luật trước khi áp dụng để giải quyết các vấn đề pháp lý của mình hoặc liên hệ Luật 3S để được tư vấn giải đáp.

[3] Để được Luật sư, chuyên gia tại Luật 3S hỗ trợ tư vấn chi tiết, chuyên sâu, giải quyết cho từng trường hợp vướng mắc pháp lý cụ thể, quý Khách hàng vui lòng liên hệ Luật 3S theo thông tin sau: Hotline: 0363.38.34.38 (Zalo/Viber/Call/SMS) hoặc Email: info.luat3s@gmail.com

[4] Dịch vụ pháp lý tại Luật 3S:

Tư vấn Luật | Dịch vụ pháp lý | Luật sư Riêng | Luật sư Gia đình | Luật sư Doanh nghiệp | Tranh tụng | Thành lập Công ty | Giấy phép kinh doanh | Kế toán Thuế – Kiểm toán | Bảo hiểm | Hợp đồng | Phòng pháp chế, nhân sự thuê ngoài | Đầu tư | Tài chính | Dịch vụ pháp lý khác …